‘Waarom een theoloog vindt dat we niet naar Mars moeten gaan’, kopte Trouw in mijn mailbox. Het is weer zover, dacht ik. Vast een theoloog die ontwikkeling van technologie een teken van hoogmoed vindt. En jawel hoor, daar klinkt het al: “Het heeft iets van hoogmoed: de mens die God voorbij wil streven”. De Toren van Babel (Genesis 11) heeft een onuitwisbaar stempel gedrukt op het christelijk denken over technologie.

Toch gaat dat verhaal in Genesis helemaal niet over torens en hoogmoed. Het wil vertellen hoe het komt dat de mensen over de hele aarde verspreid zijn. Precies zoals God ze eerder de opdracht had gegeven om zich voort te planten en over de hele aarde te wemelen.

Als je het bekende verhaal verder leest zie je juist bewondering voor de inzet van technologie. De uitvinding van bakstenen en teer, hier met nadruk genoemd, stelt de mensen in staat om grotere steden en gebouwen te bouwen, dan ze voorheen voor mogelijk hielden. God komt zelf een kijkje nemen en ziet: “Wat ze hier doen is nog maar het begin. Straks kunnen ze alles doen wat ze bedenken.” En daarna verspreidt hij de mensen over de hele aarde.

Verder kijken dan je neus lang is. Meer plaatsen ontdekken, meer visies ontwikkelen, meer mogelijkheden zien. Het is tijd voor de next level. Laten we ons over het universum verspreiden en nog meer nieuwe plaatsen ontdekken. Te beginnen met Mars, zeg ik als theoloog.

(vertaling: Bijbel in Gewone Taal, NBG)

In de vroege kerk bekleedden vrouwen en mannen dezelfde ambten naast elkaar. In drie belangrijke kerken in Rome, Jeruzalem en Istanbul, het oude Constantinopel, zijn beelden gevonden die dit aantonen.

Buiten de teksten uit het Nieuwe Testament is hier weinig bewijs voor. Daarom worden in bijvoorbeeld de RK-kerk vrouwen niet tot priester gewijd.

Dr. Ally Kateusz, verbonden aan het Wijngaards Institute for Catholic Research – een progressieve denktank – presenteerde haar onderzoek naar vroeg-christelijke iconografie. Ze toonde ivoorsnijwerk waarop mannen en vrouwen in gelijke houdingen aan weerszijden van een altaar worden afgebeeld. De conclusie lijkt gerechtvaardigd dat vrouwen en mannen gelijkwaardige liturgische rollen vervulden.

Iets voor paus Franciscus om bij stil te staan nu hij de rol van vrouwen in de kerk onderzoekt.

Klik hier om meer te lezen over het onderzoek van Ally Kateusz.

De varkens liggen in lange rijen op de harde vloer. Ze liggen op hun zij in een ruimte waar ze precies in passen, ingeklemd in beugels, zodat ze zich niet verplaatsen kunnen. De beugels verhinderen zelfs dat ze zich omdraaien. Naast elk varken ligt een klein hoopje biggetjes. Zij hebben een beetje ruimte over elkaar heen te kruipen. Als ze pas drie weken oud zijn, worden ze bij hun moeder vandaan gehaald. Er hangt een zware ammoniakgeur in de stal, waardoor een van de actievoerders flauw valt.

Een grote groep actievoerders viel een varkensbedrijf in Boxtel binnen. Ze forceerden de deur en liepen vervolgens netjes door een bak ontsmettingsmiddel naar binnen. Daar stelden ze zich in een rij tussen de varkens op.

De actie krijgt veel media-aandacht. We raken er niet over uitgepraat. Hoe durven de actievoerders dat bedrijf binnen te dringen en wat voor stress moet dat de varkens geven. Op Google staan foto’s van politieagenten, actievoerende boeren, barbecuende jongemannen en omgegooide auto’s.

Zelfs als de deuren van zo’n varkensbedrijf open gaan, kijken we liever de andere kant op.

Een sprookjesbestemming, dat is Timboektoe. Als kind liet ik me graag meenemen door reisverhalen naar deze magische bestemming. Ik heb dan ook lang niet geweten dat Timboektoe een bestaande stad is. Daar kwam ik pas achter toen ik op vakantie was in Mali.

Mopti is de stad waar je moet zijn als je naar Timboektoe wilt reizen. Je kan er uit verschillende vervoermiddelen kiezen. Maar als ik daar ben, is een reis met de boot onmogelijk omdat het water te laag staat. Bus en trein rijden helemaal niet. Ik kan wel een jeep huren en in een dag naar Timboektoe rijden. Maar dat is kostbaar en gevaarlijk vanwege de Toeareg die soms overvallen plegen. Timboektoe. Het is een eenvoudig woestijnstadje in een afgelegen deel van Mali. Ik ben er nooit geweest.

Kan technologie ook links zijn? Die vraag stond centraal op de conferentie die Bureau de Helling samen met de Eerste Kamerfractie van GroenLinks organiseerde. Eén term die ik daar hoorde bleef me bij: Human in Command. Deze uitdrukking werd ingebracht door Catelijne Muller, die rapporteur AI (Artificial Intelligence) is bij de European Economic and Social Committee. De aantrekkingskracht van de term schuilt ongetwijfeld in zijn eenvoud: de mens heeft het voor het zeggen. Muller wil ermee zeggen: wij moeten de technologie de baas blijven en we moeten vrij zijn om zelf te beslissen hoe, wanneer en of we technologie gaan inzetten.

De term human in command vindt zijn oorsprong in het leger, waar er mee wordt uitgedrukt dat er, bij alle technische inzet, altijd een mens aan de knoppen moet zitten. Daardoor nodigt Muller uit om de inzet van Artificiële Intelligentie in militaire termen te bekijken. Is de mens in een technologische oorlog verwikkeld? Of trekt de mens samen met de AI ten strijde tegen de gevaren die hem bedreigen? Moeten we de intelligente systemen de baas blijven? Of zijn we er toch stiekem een beetje bang van?

Hij drukt zijn neusje tegen het raam en kijkt naar de sneeuwvlokjes die traag naar beneden dwarrelen. Takjes bewegen in de wind, de tuin nodigt uit tot ontdekken. Het is een groot spel en hij wil dolgraag meedoen, maar dat mag niet. Boos zwiept zijn staart heen en weer.

Hij krabt met zijn voorpootje tegen de deur en mauwt klaaglijk. Hij staart strak naar de deur. Dan verstopt hij zich onder de bank, doof en blind voor alle lokroepen. Hij is er niet. Als ik de bank verschuif, komt hij met tegenzin te voorschijn en loopt een klein rondje door de kamer. Hij snuffelt even aan zijn voerbakje, ziet dan dat de bank weer tegen de muur staat en kruipt er onder.

We houden onze kat gevangen in de huiskamer. Hij heeft een bakje water en krijgt elke dag voer. De kattenbak staat in een hoekje.
We hebben hem meegenomen uit het asiel en nu is hij op de keper beschouwd onze gijzelaar. We zitten te wachten tot hij het Stockholm syndroom ontwikkelt: pas als hij ons sympathiek vindt krijgt hij meer bewegingsruimte.